Η γέννηση της ναυτικής δύναμης

H πρώτη περσική εισβολή έληξε με τη νίκη των Ελλήνων στον Μαραθώνα. Ωστόσο, δεν ήταν λίγοι αυτοί που υποστήριζαν ότι η απειλή δεν είχε οριστικά εκλείψει και ότι οι Πέρσες θα επιχειρούσαν στο μέλλον μια νέα επίθεση.

Την πεποίθηση αυτή μοιραζόταν και ο Θεμιστοκλής, ηγέτης της δημοκρατικής παράταξης, ο οποίος οραματιζόταν να μετατρέψει την Αθήνα σε ισχυρή ναυτική δύναμη που θα απέτρεπε τον περσικό κίνδυνο.

Μια ευνοϊκή συγκυρία διευκόλυνε το σχέδιό του, φιλόδοξο, καινοτόμο αλλά και δαπανηρό.
Το 483/2 π.Χ. στην περιοχή της λαυρεωτικής ανακαλύφθηκε μια πλούσια φλέβα αργύρου.
Τα μεταλλεία ανήκαν στην αθηναϊκή πολιτεία∙ ένα ποσοστό των εσόδων αφιερωνόταν στους θεούς (η δεκάτη), ενώ ένα μεγάλο μέρος μοιραζόταν στους πολίτες. Καθώς λοιπόν η νέα φλέβα απέδωσε στην πόλη 100 τάλαντα, διατυπώθηκε η πρόταση να διανεμηθούν από 10 δραχμές σε κάθε πολίτη. Ο Θεμιστοκλής αντιτάχθηκε και πρότεινε η πόλη να δανείσει από ένα τάλαντο σε 100 πλούσιους πολίτες, προκειμένου να ναυπηγήσουν από μία τριήρη, προσθέτοντας ένα ακόμα τάλαντο από τα δικά τους εισοδήματα.

Η πρόταση του Θεμιστοκλή έγινε δεκτή από την Εκκλησία του Δήμου και ο Ναυτικός Νόμος υπερψηφίστηκε.

Στα επόμενα τρία χρόνια ναυπηγήθηκαν 100 επιπλέον τριήρεις. Το 480 π.Χ., παραμονές της εκστρατείας του Ξέρξη, η Αθήνα με 200 πλοία ήταν πλέον η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη της Ελλάδας, ανώτερη ακόμα και από τις πόλεις που διέθεταν παραδοσιακά το προβάδισμα, την Κόρινθο και την Αίγινα.

Έτσι, ο θησαυρός της λαυρεωτικής γης συνετέλεσε καθοριστικά στη νίκη του ελληνικού στόλου στη Σαλαμίνα.